​ KYY Konut ve Çarşı Yapıları (CBY1)

Çanakkale, 2018


YER Çanakkale topraklarında Kalkolitik dönemden başlayıp Türkiye’ye kadar Dardanos ve Truva gibi önemli kentler kurulmuştur. 1.Dünya Savaşı Dardanel Cephesi’nde büyük

kayıplar vermiş olan halkın belleğinde savaş, zafer, bağımsızlık gibi kavramlarla özdeşleşmiş ve Mustafa Kemal Atatürk’ün Kurtuluş Savaşı’nı başlatmadan önce subay olarak öne

çıktığı yer olmuştur. Coğrafi olarak Ege ve Akdeniz’in Marmara ve Karadeniz’e bağlandığı sıcak ve ılıman iklime sahip, iki yakaya yayılmış bir sahil kentidir.


KONUM Çanakkale Belediyesi Çarşı ve Yaşam Merkezi proje alanı; Kuzey ve Batı yönlerinde park ve bahçelerle, güneybatısında kentin miting alanı olarak da kullanılan Cumhuriyet

Meydanıyla, güneydoğu yönünde ise İl Emniyet Müdürlüğü, Ptt Müdürlüğü, Devlet Hastanesi gibi kamu yapılarıyla çevrilidir. Bu sebeple sahile ve Çanakkale boğazından geçişi

sağlayan vapurların iskelesine birkaç yüz metre uzaklıkta ve kentin yoğun alışveriş caddelerinin yakınında olmasına rağmen izole durumdadır ve yapının yakın çevresiyle bir bütün

olarak ele alınması önerilmektedir. Tasarım alanı, zaman içinde azalarak yerini orta yoğunluklu ticari yapı örüntüsüne bıraktığı anlaşılan az katlı ve nitelikli eski yapılar ve meydan

park gibi kamusal açık alanların buluştuğu bir dokunun içerisindedir.


BAĞLAM Proje alanının içerisinde yer aldığı bölgenin kent bütünü, sahil ve çarşı bölgesi ile kurduğu morfolojik ilişki, kapalı, açık ve yarı-açık mekânların oluşumunda belirleyici

olmuştur. Programda belirlenmiş ticari birimlerin yerleşimi, tasarlanacak mekânların kent dokusuna eklemlenerek yaya ve araç erişilebilirliğini sağlaması bağlamında ele alınmıştır.


TASARIM Tasarım alanını sınırlayan çok katlı Emniyet Müdürlüğü, kuzey ve güneyindeki az katlı yapı adaları ve Cumhuriyet Meydanı, Halk Bahçesi ve Muammer Aksoy parkı

arasındaki yükseklik farklarını önemseyen bir kütlesel yaklaşımdan yola çıkılmıştır. Çevredeki otopark ihtiyacı zemin altı iki katta yapılan otopark düzenlemesiyle ele alınmıştır

. Otopark girişi Lise Caddesi tarafından yapılması, bu caddeye girişin tek yönlü olarak İnönü Caddesi üzerinden, çıkışın ise Cumhuriyet Bulvarı tarafından olması önerilmiştir. Meydan

cephesini kesen sokak ağırlıklı olarak düzensiz bir biçimde araç park etmek için kullanıldığı gözlemlenmiş, sokak trafiğe kısmen kapatılarak Cumhuriyet Bulvarı ve meydandaki yaya

yoğunluğunu Çarşı ve Yaşam Merkezi’ne ve Halk Bahçesi’ne kesintisiz olarak aktarmak hedeflenmiştir. Muammer Aksoy Parkı binanın zemin kat terası gibi ele alınmış, bu açık alan

kütlenin merkezine doğru uzanan bir avlu olarak devam ettirilmiştir. Ayrıca çevre açık alanların bir üst kottan daha güçlü algılanabilmesi hedefi doğrultusunda üst katı erişilebilir

kılmak adına, Halk Bahçesine bağlanan yaya üst geçidi, yapının meydan tarafındaki açıklığını karşılayan yürüyen merdiven gibi düşey sirkülasyon ögeleri eklenmiştir. Üst kottaki

kapalı mekânlar çevre binaların yüksekliğine göre yerleştirilerek park tarafında kalan açık alan, parkın devamı niteliğinde ve yeme-içme fonksiyonlarını destekleyen yeşil bir teras

olarak tasarlanmıştır. Zemin katın bir üst kotundan (+6,00) giriş yapılan Kültür Merkezi’nin konferans salonu hacminde ihtiyaç duyulan yükseklik sebebiyle bu kütle yüksek katlı çevre

yapılara komşu olan cephede değerlendirilmiştir. Zemin katta programda belirtilen ticari ünitelerin tamamının dış cidara yerleştirilmesinin fiziksel olarak mümkün olmaması sebebiyle

çarşı içinde parktan kesintisiz ulaşılan avlu oluşturulmuş ve dükkânların buradan cephe alması sağlanmıştır. Tüm ticari birimlerin olabildiğince algılanabilir olmasına ve atıl alan

kalmamasına özen gösterilmiştir. Ayrıca avlu içinde kademelendirme yapılarak oturma alanları oluşturulmuş ve programdaki kültür sanat fonksiyonlarının açık alan etkinlikleri ile

desteklemesi hedeflenmiştir. Aynı zamanda bu kademeler zemin altı otoparka yer yer günışığı alınmasına olanak sağlayacaktır. Yarı açık gezinti alanları saçak ile korunaklı hale

getirilmiştir. Tasarım, yapı sınırları içerisinde kalmayarak, Halk Bahçesi’ne yaya köprüsü ile uzanan, Park ile avlu ve üst kat terası vasıtasıyla bütünleşen, yeşil ve sert peyzaj ve üst örtü

elemanlarıyla meydan ile ilişki kuran bir kent ögesi olarak ele alınmıştır. Mevcut meydanın gündelik kullanımını ve çarşı yapısına bağını güçlendirmek adına sert zemin ve üst örtüler

önerilmiştir. Önerilen üst örtüler 179 numaralı yapı adasındaki ticari işlevli yapıları ve Cumhuriyet Bulvarı kenarında uzanan parkı da tasarlanan yapıyla bütünleşik hale getirmeyi ve

yayalar için yapının çekim gücünü arttırmayı hedeflemiştir.